Napisałem wiersz. A właściwie, napisał go za mnie komputer. Konkretnie, niewielki tablet iPad mini.

Zainstalowałem dziś nową klawiaturę SwiftKey, która – dysponując zaawansowanymi algorytmami i czymś w rodzaju sztucznej inteligencji – podpowiada piszącemu kolejne słowa, w ten sposób oszczędzając czas tradycyjnie niezbędny na wpisywanie kolejnych liter.

SwiftKey podpowiada trzy słowa, jedno w środku, podświetlone, a zatem uznane przez algorytm za najbardziej prawdopodobne, i dwa dodatkowe, po bokach. „Pisząc” wiersz, moja rola ograniczała się zatem do – w większości podświadomego – wyboru z kolejno pojawiających się na ekranie zestawów trzech słów. A następnie, już arbitralnie, wprowadziłem wersyfikację, próbując ostatecznemu utworowi (?) nadać formę wiersza.

Efekt jest co najmniej zaskakujący. To nie jest już tylko przypadkowy efekt słów pozbawionych sensu. Niektóre frazy – powtórzmy, wygenerowane przez komputer, z niewielką tylko ingerencją z mojej strony – zaskakują świeżością, lekkością, niebanalnym doborem słów. Oczywiście, wszystkie reakcje na ten wiersz dzieją się wyłącznie w moim umyśle – ale czy wywoływanie takich reakcji nie jest, w gruncie rzeczy, podstawową funkcją poezji?

Pozostaje oczywiście kolejne pytanie – czy tak napisany wiersz mogę uznać za „swój”? Ale jeżeli nie za swój, to za … czyj? Czesław Miłosz wielokrotnie pisał, że znaczną część jego wierszy pisała „niewidzialna ręka”, „daimonion” ukryty w jego głowie. A jednak absurdem byłoby twierdzić, że wiersze Miłosza pisane przez daimoniona nie są w istocie wierszami Miłosza. Czy w XXI w., technika może być takim daimonionem, i dlaczego sama myśl o tak ztechnicyzowanym, zmechanizowanym podejściu do poezji budzi jednak – przynajmniej u mnie – odruch buntu? I czy wiersz, bardziej wygenerowany niż napisany, może wciąż zostać uznany za poezję? Czym, w ostateczności, JEST poezja? Zapraszam do dyskusji w komentarzach.

Kategorie:Artykuły

Tagi: Literatura współczesna, Poezja, SwiftKey, XXI wiek