„Radość posiadania jest dziś zatruta przez niepewność posiadania i zaczyna wymagać nowych podniet, chociażby przez zestawienie jej ze smutnym położeniem ubogich. Sama nawet złota młodzież pijąca nocami szampana ma przed świtem chwile zwątpienia i w widoku nędzarzy szuka utwierdzenia się w pozytywnej ocenie trybu życia warstw zamożnych. Mieć trochę pieniędzy, chociażby tylko przez dzień dzisiejszy, to przecież jednak jest więcej warte niż wstawanie o trzeciej rano do mycia autobusów, myślą sobie pewnie wracający z „bankietu życia” przez uliczki pełne nędzarzy.”

„Czemu właściwie literaci ubolewają i litują się nad swymi ubogimi braćmi? Ponieważ ci ostatni nie posiadają szklanych domków na Żoliborzu, z łazienką i radiem, nie mogą chodzić na dancing i posiadać abonamentu TKKT. Litościwa duma w swym chwalebnym wcieleniu anektuje i upodobnia sobie cały łańcuch ubogich, którzy nie mogą przecież mieć żadnych innych przyjemności jak te, którym oddają się posiadający i dla których istotnie warto żyć.

Uczucie litości zdaje się być organicznie związane z pewnym brakiem wyobraźni. Gromadzenie oszczędności i mebli, podnoszenie się po szczeblach drabiny towarzyskiej, zdobywanie kobiet i zamków, permanentne rozpychanie się świecie, które jest ogólną treścią życia warstw posiadaczy i dorabiających się, wydaje się litościwym duszom pięknym sposobem bycia, poza którym nie ma zbawienia. Sam (…) wydaje się im uregulowanym trybem koniecznego dorabiania się, zapewnionego dla wszystkich. Człowiek wyjęty poza nawias tego prawa wydaje się im zgubiony bez ratunku, potępiony, skazany na byt gorszy od śmierci, na wiekuiste zazdroszczenie dorobkiewiczom. (…) zdaje się wydawać fakt, że ludzie ubodzy mają inną skalę wartości, inny honor i inne płynące stąd satysfakcje moralne.”

Kategorie:Źródła