Odrodzenie uczuć narodowych w Europie, tak charakterystyczne dla historii XIX-go wieku, zastało Polskę podzieloną przez rozbiorców, niewolną, wyzutą z niezawisłości politycznej. Musiało to zaciążyć na charakterze polskiego patriotyzmu, który stał się szczególniej obronny, defensywny, negatywny. Nasze pieśni narodowe oplatają się… Read More ›
Month: Luty 2022
„Prosto z Mostu”, niedziela 3 września 1939
Tydzień ostatni obfitował w taką ilość wydarzeń politycznych, że nie wiadomo od czego zaczynać sprawozdanie. To, co było ważne jednego dnia, już nazajutrz schodziło w cień wobec wydarzeń jeszcze ważniejszych. Ale też powiedzieć można bez przesady, że w ciągu tych… Read More ›
Zuzanna Ginczanka – „Maj 1939”
Raz wzbiera we mnie nadzieja, raz jestem niespokojna. Zbyt wiele rzeczy się dzieje – coś przyjdzie: miłość lub wojna. Są znaki, że przyjdzie wojna: kometa, orędzia, mowy. Są znaki, że przyjdzie miłość: serce, zawroty głowy. Kometa błysnęła nocna, gazeta nadbiegła… Read More ›
Stanisław Piasecki – „Bo jeśli ma być wojna…” [14 maja 1939]
Jest w Polsce spokój, opanowanie, gotowość. Z wyglądu miasta, z tętna stolicy, mierzonego objawami zewnętrznymi, nikt by się nie domyślił, że to przecież stolica kraju, który jutro już może będzie musiał stanąć do walki, jeśli komuś tam na szerokim świecie… Read More ›
Czesław Miłosz – „Do Antoniego Słonimskiego” [1951]
Opublikowałeś w „Trybunie Ludu” z 4 listopada atak na mnie, ukazując mój portret, w którym z trudnością mogłem siebie rozpoznać. Ten twój artykuł, w którym przedstawiasz mnie jako krwawego reakcjonistę czyhającego na życie polskich dzieci, jest napisany według wszelkich zasad… Read More ›
Sergiusz Piasecki – „Były poputczik Miłosz” [1951]
Przeczytałem w „Kulturze” (nr 45/46) artykuł Juliusza Mieroszewskiego „Sprawa Miłosza”. Autor twierdzi, że Miłosz nie jest nawet oportunistą i że „tego rodzaju postawa [nieufność do „nawróconego” Miłosza] jest obelgą dla narodu polskiego”. Jeśli uwzględnimy inne podobne głosy, okaże się że… Read More ›
Alain Besançon – „Święta Ruś” [fragment]
Religijny fundament Rosji został zbudowany przez Bizancjum. Okoliczności historyczne go zmodyfikowały, ale nie wykorzeniły. Rosja długo była krajem słabym i zagrożonym. Nie chodziło tutaj o ataki ze strony Zachodu, który zostawiał zazwyczaj Rosję w jej lasach. Nacjonalistyczna historiografia bardzo przesadnie… Read More ›
Adam Zagajewski – „Spróbuj opiewać okaleczony świat”
Spróbuj opiewać okaleczony świat. Pamiętaj o długich dniach czerwca i o poziomkach, kroplach wina rosé. O pokrzywach, które metodycznie zarastały opuszczone domostwa wygnanych. Musisz opiewać okaleczony świat. Patrzyłeś na eleganckie jachty i okręty; jeden z nich miał przed sobą długą podróż, na inny czekała… Read More ›
Dr Abdullah Zihni Soysal – „O zaborze Krymu przez Rosję” [1938]
Korzystając z ustąpienia Szahin-Gireja, a gwałcąc traktat kajnardżyjski i wszystkie obietnice carowej co do zachowania niepodległości chanatu, Potiomkin ogłosił w Karasu-bazarze manifest Katarzyny II z dnia 21 kwietnia 1783 r. o wcieleniu Krymu do Rosji. Uzasadnienie aneksji Krymu w tym… Read More ›
Juliusz Słowacki – „Do emigracji o potrzebie idei”
Dwa są dzisiaj narody, które stoją nie pod człowiekiem, ale pod ideą narodową, nad każdym człowiekiem, choćby najwyżej stojącym, ulatującą. Idee obu tych narodów są materialne i grube, wszakże silne są, bo niby chęć jedną i żądanie całego narodu wyobrażają…. Read More ›