Unikam z zasady wojny podjazdowej z tzw. kolegami po piórze. Kolega koledze jest osobnym światem, kolega koledze jest też rywalem na drodze do czytelników i sławy, więc w tej delikatnej sytuacji lepiej powstrzymać się zaczepnych harców. Jeśli już trzeba bitwy,… Read More ›
Emigracja
Józef Mackiewicz o Witoldzie Gombrowiczu [1969]
Pragnąć uczcić w możliwie niekonwencjonalny sposób pamięć Witolda Gombrowicza, „Wiadomości” rozpisały ankietę, skierowaną przede wszystkim do tych współpracowników, o których wiedzieliśmy że interesowała ich żywo twórczość zmarłego pisarza. Pytania ankiety brzmiały: Który utwór i jaką cechę sztuki Gombrowicza uważa… Read More ›
Witold Gombrowicz – „Odpowiedź Cioranowi” [1952]
Słowa Ciorana zieją piwnicznym chłodem i stęchlizną grobu, ale zanadto są małostkowe. O kim tu mowa? Kogóż należy rozumieć pod określeniem „pisarz na wygnaniu”? Adam Mickiewicz pisał książki i książki pisze pan X., owszem, wcale poprawne a także poczytne, obaj… Read More ›
Emil Cioran – „Dogodności i niedogodności wygnania”[1952]
Niesłusznie wyobrażamy sobie intelektualistę wyzutego z ojczyzny jako kogoś, kto abdykuje, wycofuje się i poddaje, z rezygnacją przyjmując swoją nędzę i klęskę, na którą skazuje go historia. Przyglądając mu się z bliska, odkryjemy w nim istotę ambitną, agresywną w swoim… Read More ›
Kazimierz Wierzyński – „Burza” [1947]
We are such stuff As dreams are made on; and our little life Is rounded with a sleep. Nie gubcie tego świata, Szkoda Szekspira, Włoch i hiszpańskich piaskowców. W rozbitych katedrach niedziela Jest krzykiem świerszczy, Nic więcej. Pytałem Ariela: Różdżka… Read More ›
Sławomir Mrożek, Dziennik [29 grudnia 1968]
Upiłem się już po raz trzeci w ciągu ostatnich siedmiu dni. Kilka starych pytań. Między innymi: co jest we mnie trwałego? Wszystko, co wydaje się najważniejsze, jest najbardziej przemijające (myśli, sentymenty, namiętności). A to, co wydaje się raczej moim własnym… Read More ›
Aleksander Janta – O używaniu i nadużywaniu polszczyzny [1953]
Nie dziwię się Tadeuszowi Nowakowskiemu że go uderzyły i urzekły usłyszane w samym sercu Ameryki „wciurności” i że o nich w nr. 382 ,,Wiadomości” napisał. W codziennym współżyciu z polonią zdarza się nam nieraz trafiać jeszcze na jakieś odblaski polszczyzny… Read More ›
Leopold Tyrmand – „Polacy przegrywają Amerykę” [1973] (fragment)
Polacy są tu od dawna, lecz po Kościuszce i Pułaskim już nie zademonstrowali niczego godnego specjalnej uwagi. Jeszcze Paderewski coś zagrał i pamięta się go, zaś kilka przemysłów zbiło krocie na polskim znoju. Co pewien czas maszyny polityczne demokratów i… Read More ›
Witold Gombrowicz – „Bronię Polaków przed Polską”
Do redaktora „Wiadomości” W artykule p.t. „Dlaczego nasza emigracja nie wydaje wielkiej literatury” („Wiadomości”, nr 275) p. W.A. Zbyszewski poświęcił kilka uwag memu „Trans-Atlantykami”, którego fragmenty ogłosiła „Kultura”. Twierdzi on że treścią tego fragmentu jest „dezercja” Gombrowicza w Bueno Aires… Read More ›
Aleksander Wat – Poezja przeciw historii [1959]
Nie wierzę, by maszyna była dla wiersza czy w wierszu zagrożeniem. Ale obawiam się dla poezji ducha maszyny, władztwa maszyny. Żeby wyznaczyć drogę poezji jutra, trzeba najpierw wyobrazić sobie, kim będzie człowiek jutra. I oto jesteśmy my, zgromadzenie poetów, przemienieni… Read More ›