Tak jak w czasach PRL, gdy lektura emigracyjnych książek dawała czytelnikom w Polsce poczucie chociaż chwilowego uwolnienia od absurdów opresyjnego systemu, tak i teraz, odkrywanie tych samych autorów pozwala oderwać się od jałowej współczesności. Gdy polska rzeczywistość przygnębia pustką nieistotnych… Read More ›
Kultura
Gustaw Herling-Grudziński – „Oskarżeni i oskarżyciele” [1968]
Sięgnięcie przez komunistów w Polsce po tradycyjną czarnosecinną broń antysemityzmu w walce o utrzymanie się przy władzy wywołało reakcję łańcuchową, w której jeden obłęd ciągnie za sobą drugi. Publicyści Gomułki i Moczara oskarżają „syjonistów” o wszelkie możliwe zbrodnie. „Syjoniści” i… Read More ›
Jewhen Małaniuk – „Szkice do typologii kultur (fragment)” [1935]
Bezkresny przestwór. Można wędrować przezeń dni, tygodnie, miesiące i – wciąż widzi się to samo. Olbrzymie płaskie przestrzenie — to step bezpłodny i nagi, to twarde, jakby przez hordy zdeptane, ugory, to porosłe rzadkim lasem moczary, to łąki zabagnione lub… Read More ›
Jewhen Małaniuk – „Kartki z notatnika” [1937–1945]
3 XII 1937, Warszawa Wiek oświaty i „postępu” kpił sobie z istnienia szatańskiej mocy i, kolekcjonując zdobycze technicznych osiągnięć, straszył „ciemnym średniowieczem”. I oto w „oświeconym” XX-tym stuleciu przekonywujemy się, że szatańska moc (diabeł!) istnieje, że Szatan to nie operowy… Read More ›
Czesław Miłosz – „Do Antoniego Słonimskiego” [1951]
Opublikowałeś w „Trybunie Ludu” z 4 listopada atak na mnie, ukazując mój portret, w którym z trudnością mogłem siebie rozpoznać. Ten twój artykuł, w którym przedstawiasz mnie jako krwawego reakcjonistę czyhającego na życie polskich dzieci, jest napisany według wszelkich zasad… Read More ›
Geopolityka „Kultury” – Juliusz Mieroszewski a współczesność
Podczas lektury wydanego przed kilkoma laty „Listów z Wyspy” Juliusza Mieroszewskiego, jednego z najwybitniejszych redaktorów i publicystów paryskiej „Kultury”, dwie rzeczy zwracają uwagę szczególnie – przenikliwość ocen i ich aktualność. Chociaż pisane w zupełnie innej epoce, w czasie zimnej wojny,… Read More ›
Zbigniew Brzeziński [1928-2017] – „Sowiety: wrzesień 1956. Notatki i wrażenia z podróży”
29 sierpnia W pociągu. Jeszcze Finlandia. Nowe, sowieckie, wielkie zielone wagony, przedziały na dwie osoby, radio, stolik, staromodne ozdoby, firaneczki, perski dywan pokryty zielonym chodnikiem. Herbata i biszkopty. Fińscy robotnicy kolejowi patrzą na ruszający pociąg, raczej nieprzyjaźnie, jak mi się… Read More ›
Jerzy Stempowski – „Najlepsze recepty na przegranie wojny z Rosją” [1947]
Uwadze strategów Nowego Świata WZORY BRYTYJSKIE Aby zostać pobitym przez Unię Sowiecką, najprościej oczywiście jest drażnić ją przez niezrozumiałe lub fanfarońskie deklaracje, rozbrajając się po cichu samemu i czekając cierpliwie, aż rząd sowiecki zgromadzi wystarczającą ilość bomb atomowych i zmobilizuje… Read More ›
Bobkowski, Giedroyc, Grudziński [1947-1961]
Gustaw Herling-Grudziński do Jerzego Giedroycia, 17 października 1947: „Czy Bobkowski pisze, czy pedałuje? – bo to są, zdaje się, dwie główne pasje jego życia.” Gustaw Herling-Grudziński do Jerzego Giedroycia, 9 grudnia 1958: „Ostatni numer „Kultury” jest doskonały. Część poświęcona Pasternakowi… Read More ›
Andrzej Bobkowski – „List” [1948]
Mój drogi! Piszę do ciebie ten list, gdyż odszedłeś zbyt nagle; odwróciłeś się i znikłeś szybko w mroku. Ja zostałem. I ponieważ nie wiem, czy zastanowiłeś się nad tym tak istotnym (przynajmniej dla mnie) faktem, muszę pisać. Muszę napisać tych… Read More ›