Jeślibym kiedy spotkać miała ducha, Co wichrem lata przez ziemi obszary, Niechaj mnie jego pęd i zawierucha Poniesie jeszcze przed klasztor ten stary, Wzgórzem nad Romą klęczącym podparty, Gdzie zadumane róże czynią warty. Tam białe mury, ech pełne i drżenia… Read More ›
Pozytywizm
Bolesław Prus – „Nowy Rok” [1880]
Onegdaj był wielki ruch w Warszawie, że nie powiem w całej Europie. Gdyby wizyty, listy i bilety wizytowe notowano na giełdzie, mielibyśmy przykład wartości, która w dniu 1-go stycznia każdego roku podskakuje przynajmniej o tysiąc procent. Później spada do zera…. Read More ›
Bolesław Prus – „Od upadku do odrodzenia” [1912]
Z rozmaitych stron i coraz częściej rozlegają się głosy biadające nad moralnym i umysłowym upadkiem naszej młodzieży. Jedni dbają tylko o powiększenie dochodów osobistych, ażeby następnie zmarnować je w sposób najprzyjemniejszy; drudzy topią dnie i lata w marzeniach i rozprawach… Read More ›
Jan Lam – Kronika Lwowska [1868]
Mimo złotego prawidła, że każdy piszący powinien od razu wpadać in medias res i unikać wszelkiej nudnej i rozwlekłej przemowy, trudno mi tym razem obejść się bez wstępu, choćby tylko dla wytłumaczenia łaskawemu czytelnikowi, dla czego oprócz kroniki codziennej, obdarzam… Read More ›
Bolesław Prus – „Nasze grzechy” [1872]
Społeczeństwu służą tylko rozumni i uczciwi. Naród, podobnie jak każdy żyjący organizm, powstaje i rozwija, się w pewnym miejscu i czasie, przechodzi epoki dzieciństwa i dojrzałości, stany czuwania i snu, zdrowia i choroby, zmienia swoje formy i cząstki składowe lub… Read More ›
Henryk Sienkiewicz – Listy z podróży do Ameryki [1876]
III. Pobyt w New Yorku Marmury, brązy, dywany, zwierciadła: oto hotele amerykańskie. W New Yorku są to obok banków i poczty najpiękniejsze budynki miejskie. Prócz numerów przeznaczonych do najęcia, w każdym hotelu znajduje się mnóstwo ogromnych sal, gdzie goście mogą… Read More ›
Zamiast wstępu
„Jak pojedyńczy człowiek, tak każdy naród objawia życie swoje w dwojaki sposób: czynem i słowem; czyny – to jego historya; słowa – to jego literatura. Jeżeli więc literatura jest słowem, które z myśli wypłynęło i nawzajem do myśli zmierza, musi… Read More ›