Juliusz Słowacki „Polska najnieszczęśliwsza! Zapomniawszy o misji, którą dawniej na świecie pełniła, zaczęła być naśladowniczką francuskich idei; we własnym zaś duchu twórczość swoją postawiła pod ideałem kolorowego ułana, który w obozie arystokratycznym za myślą porządku, w demokracji zaś głośno… Read More ›
Polska
„W stuletnią rocznicę Konstytucji 3 maja” [1891]
„Sesję 3 maja 1791 r. gdy otwarł Marszałek koronny Stanisław Małachowski, pierwszy zabrał głos poseł krakowski Sołtyk, domagając się odczytania depesz od poselstw zagranicznych, które, jak wieść głosi, największe dla Rzeczypospolitej zapowiadają niebezpieczeństwa i bliski zamiar ościennych państw nowego rozbioru…. Read More ›
Marcel Dłużniewski – „Naród i religia” [1861]
Nie tylko w dziejach narodu polskiego, ale i w życiu wszystkich narodów w powszechności, spostrzegać się daje przede wszystkim działanie potęg rozkładowych, które dążąc do wydania ostatecznego rezultatu swej działalności, opanowują swą siłą ujemną to wszystko, co w narodowym organizmie… Read More ›
Gustaw Herling-Grudziński o Czesławie Miłoszu [26 sierpnia 1951]
Murti-Bing Pod tym tytułem ukazał się w lipcowym zeszycie „Twenieth Century” rozdział z książki Czesława Miłosza o „intelektualistach w krajach demokracji ludowej”. Miłosz zapożyczył to słowo z Nienasycenia S.I. Witkiewicza, gdzie oznaczało ono nazwę pastylek używanych przez armię mongolską do zaszczepiania ludziom… Read More ›
Gustaw Herling-Grudziński – „Dziennik pisany nocą” [5 stycznia 1977]
Miłosz odparował elegancko wzmiankę o „Zniewolonym umyśle” w moim dzienniku. Ma oczywiście rację, że nie załatwi się sprawy jednym zdaniem: „książka świetnie napisana, lecz błędna, wydumana za biurkiem”. Tę wymówkę przyjmuję z zawstydzeniem. Co nie przeszkadza, że biję się w… Read More ›
Akt abdykacji Stanisława Augusta Poniatowskiego [1795]
My, Stanisław August, z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Książe Litewski et c., et c., et c. Nie szukając w ciągu królowania naszego innych korzyści lub zamiarów, jak stać się użytecznym ojczyźnie Naszej, byliśmy także tego zdania, iż opuścić należy… Read More ›
Leon Zienkowicz – O Rozumie Stanu [1862]
Jeden z łaskawych słuchaczy zapytuje mnie, co rozumiem przez Rozum Stanu? Odpowiadam. Rozum Stanu jest to rozum ten, za którego sprawą państwa się tworzą, utrzymują, rosną i kwitną; w braku zaś którego upadają, rozkładają się i nikną, a z powrotem… Read More ›
Geopolityka „Kultury” – Juliusz Mieroszewski a współczesność
Podczas lektury wydanego przed kilkoma laty „Listów z Wyspy” Juliusza Mieroszewskiego, jednego z najwybitniejszych redaktorów i publicystów paryskiej „Kultury”, dwie rzeczy zwracają uwagę szczególnie – przenikliwość ocen i ich aktualność. Chociaż pisane w zupełnie innej epoce, w czasie zimnej wojny,… Read More ›
Mrożek a sprawa polska
Robert Tekieli w felietonie „Gdzie pan dziś jesteś, panie Mrożek?”, w najnowszej „Gazecie Polskiej”, pisze: „Co musieli przeżywać ludzie tak inteligentni przecież i wrażliwi jak Sławomir Mrożek, widząc pod koniec lat 80., że sowiecki Mordor, któremu służyli, upada? Wiedzieli, że… Read More ›
J.K. Kochanowski – „Do przyszłej Polski” [1919]
Cudem do życia państwowego zbudzona, stanęła w oczach naszych Polska wobec pełni tych zadań istnienia, od których nie jest wolny żaden w świecie naród, mający prawo powiedzieć o sobie: cogito, ergo sum. Gnębieni od szeregu pokoleń, demoralizowani i oduczani od… Read More ›