Przed kilku dniami ukazała się moja książka pt. Ferdydurke. Ponieważ jest to utwór napisany w sposób dość oddalony od normalnej literatury, pragnąłbym zapobiec dezorientacji krytyki. Nie idzie mi o ocenę artystyczną, ale o to, aby z książki tej nie zrobiono… Read More ›
Artykuły
Jerzy Andrzejewski – „Uwagi o młodości” [1937]
Literatura rzadko kiedy kładzie wieńce chwały na skronie młodzieńców. Wprawdzie Grecy zaklęli swego boga poezji w kształt młodego i promiennego mężczyzny. Wprawdzie dziewięć muz otaczających Apolla oddychało wieczną młodością. Ale ta sama starożytność przynosi nam ze swojej głębokości postać ślepego… Read More ›
Witold Gombrowicz – „Atmosfera i kot. W odpowiedzi p. J. Andrzejewskiemu” [1935]
P. Jerzy Andrzejewski zamieścił w ostatnich numerach „Prosto z Mostu” dwa wielkie artykuły przeciwko młodej literaturze, wymieniając przygodnie z nazwisk Chorowańskiego, Rudnickego, Uniłowskiego, Schulza i mnie. (Mówiąc nawiasem, Schulz, którego świetny debiut w roku ubiegłym, „Sklepy cynamonowe” wywołał sensację w… Read More ›
Jerzy Andrzejewski – „Samotne pokolenie” [1935]
Każdy z młodych może na głos zawołać: moja wczesna młodość została zatruta, zapaskudzona! I będzie miał po tysiąckroć rację, żądając zdania od starszych rachunku. Bo co dało społeczeństwo tym wszystkim, którzy dorastali w pierwszej połowie lat dwudziestych? Co młodzi wynieśli… Read More ›
Tadeusz Peiper – „Iwaszkiewicz idiota” [1923]
Kiedy w r. 1921, po powrocie z zagranicy, przyjechałem po raz pierwszy do Warszawy i informowałem się co do tamtejszych kół artystycznych, określono mi p. Jarosława Iwaszkiewicza jednym krótkim słowem: „idiota”. Brałem to wówczas za jedno z tych tak częstych… Read More ›
Leon Chwistek – Tragedia elity intelektualnej w Polsce dzisiejszej [1929]
Rozrost kultury duchowej średniej pociągnął za sobą wiarę w tzw. życie realne, a w dalszej konsekwencji entuzjazm dla tzw. radości życia, przy czym hasła te nie są brane bynajmniej w ich właściwym ogólnym sensie, ale stały się symbolem popularnego poglądu… Read More ›
Stefan Żeromski – „Bicze na piasku (fragment)” [1925]
„(…) Czy nie byłoby to rzeczą pożądaną, żeby cała inteligencja polska miała chociażby jedno codzienne, wielkie i w wielkim stylu pismo codzienne, jeden przynajmniej organ niezależny od kapitału i jednostek, swój organ własny? Każdy z większych dzienników należy do kogoś,… Read More ›
Stefan Napierski – „O sumienie intelektualne. Zadania krytyki” [1926]
Gdy trzy lata temu wytoczono gwałtowną kampanię przeciwko Andrzejowi Gide – godzono wtedy w coś poważniejszego niźli w osobę tego pierwszego stylisty współczesnej prozy francuskiej. Zwalczano go nie tylko dlatego, iż podejrzewano w nim – jak niegdyś w Sokratesie –… Read More ›
Literatura pokolenia odwilży
Tak jak w czasach PRL, gdy lektura emigracyjnych książek dawała czytelnikom w Polsce poczucie chociaż chwilowego uwolnienia od absurdów opresyjnego systemu, tak i teraz, odkrywanie tych samych autorów pozwala oderwać się od jałowej współczesności. Gdy polska rzeczywistość przygnębia pustką nieistotnych… Read More ›
Gustaw Herling-Grudziński – „Oskarżeni i oskarżyciele” [1968]
Sięgnięcie przez komunistów w Polsce po tradycyjną czarnosecinną broń antysemityzmu w walce o utrzymanie się przy władzy wywołało reakcję łańcuchową, w której jeden obłęd ciągnie za sobą drugi. Publicyści Gomułki i Moczara oskarżają „syjonistów” o wszelkie możliwe zbrodnie. „Syjoniści” i… Read More ›