I. Jeżeli zapytają przez posłów złotawych gdzie poeta odpływa jak anioł i ogień, powiedzcie, że wyrusza w niebliskie wyprawy przez aleje na równi bzem perskim i głogiem wyłożone po bokiach. W nich krzew słońca krwawy oblewa mu ramiona, kolce i… Read More ›
Czasopisma
Wojciech Wasiutyński – „Rzecz o oddychaniu” [1935]
Rzeczą, która mnie w życiu kosztuje najwięcej, a może i kiedyś nawet zgubi, jest mój autokrytycyzm. Posuwa się on tak daleko, że na przykład, kiedy wieczorem zasypiam i już zaczynam tracić świadomość rzeczywistości, nagle pojawia się skądś we mnie chłodna… Read More ›
J.S.Wroczyński – „Gdy pierwsza gwiazda zabłyśnie…” [1935]
Wigilia. W szarzyźnie współczesnego życia, zczerniał srebrzysty blask tego słowa, pachnącego żywiczną choiną i mdławym dymem płonących świeczek. Straciło radosną czerwień i lśniący szafir wielkich, szklanych kul, delikatniejszych od baniek mydlanych, chwiejących się na kolorowych włóczkach. Nie rozpyla już słodkawej… Read More ›
Julian Tuwim – „Wiersze o państwie” [1935]
1 Dogasa legendarna łuna Pożarów, kurzu, krwi i walk, Polsko, wskrzeszona od pioruna, Wezbranych chmur i wieszczych warg! Sztandary twoje, przesiąknięte Poezją i pokoleń krwią, W muzeach drzemią – i są święte; I dobrze jest, że święte są. Jak walka… Read More ›
Stefan Kołaczkowski – „O niewidzialnym terrorze i idei przełomu” [1938]
„Dawniej rycerze zabijali smoki, dziś smoki zmądrzały i słały się niewidzialne”. Karol Irzykowski Idea przełomu wyraża wolę przezwyciężenia istniejącego stanu rzeczy. Kardynalnym pytaciem jest więc: co i w imię czego ma być przezwyciężone? Zło zagrażające jednorazowo – wystarczy zwyciężyć. Przełamywać… Read More ›
R.Królikowski – „Polscy uchodźcy w Afryce Wschodniej” [1949]
Po zakończeniu wojny, w Afryce wschodniej znajdowało się około 19.400 uchodźców polskich. Największą grupę, bo liczącą 18.000 osób, stanowiła ludność polska, wywieziona z Polski do Rosji sowieckiej, która następnie z Armią Generała Andersa przybyła do Persji. Były to rodziny żołnierzy… Read More ›
Józef Czapski – „Szeptem” [1949]
Dziesięć lat temu … Czasami mi się zdaje, że człowiek nie ma prawa istnieć, że żyjemy wszyscy tylko dzięki naszej bezmyślności, naszej niewierności, dzięki naszej niepamięci. Kto z nas mógłby oddychać, mógłby żyć, gdyby pamiętał naprawdę i pamiętał nieustannie. Nawet… Read More ›
Kazimierz Wierzyński – „Święty Boże” [30.VIII.1939]
Święty Boże, Święty Boże, Święty a Nieśmiertelny! Błogosław naszej broni, Gdy ją piechur przyłoży do skroni, Niech trafia najcelniej. Święty Boże, Wszechmocny a Tajemny, Który jesteś w niebie! Niech żaden nasz pocisk I żaden nasz wystrzał Nie padnie daremny W… Read More ›
Czesław Miłosz – „Na zjeździe antyfaszystów” [20 lipca 1935]
Międzynarodowy kongres pisarzy w Paryżu przypadł na czas największych upałów, kiedy Boul’ Mich był rozpalonym kotłem, a ruszać się i myśleć było trudno. Jednak wieczorem zawsze sala Mutualité wypełniała się tłumem „intelektualistów” – co prawda nie bardzo francuskich; słyszało się… Read More ›
Aleksander Bocheński – „List do narodowców” [1935]
I. Adresaci i autor. List ten pisany jest do narodowców. Wszyscy inni, jakże liczni, którzy uważają się po prostu za ludzi będących przypadkiem Polakami, niech nie czytają, bo i tak nie zrozumieją. Dotyczy to przede wszystkim liberałów i marksistów, którzy… Read More ›