Diano, wybiegł twój Wielki Łowczy Na potępieńczy połów, Z hotelu, przez zaśmiecony targ owczy, W Arles, najsmutniejszy z aniołów. Czemu, okrutna, biec mu pozwalasz W tropiki, w upał, w Saharę bez cienia. Czy ci pożogą wymaluje malarz Portret swej zguby… Read More ›
Dwudziestolecie
„Księża a społeczeństwo” [5 września 1920]
Budował się dotąd świat dobrym, poczciwym stosunkiem, panującym u nas między księdzem a społeczeństwem. Po utracie wolności naszej ukryła się polskość w kościele. Polscy biskupi i księża przytulili ją, rozgrzewali, podawali ludowi, służąc tern Ojczyźnie i Bogu, który miłość Ojczyzny… Read More ›
Wacław Kubacki – „Sprawa Ferdydurkizmu” [Marzec 1938]
Powieść W. Gombrowicza „Ferdydurke” stała się wydarzeniem. Jakkolwiek byśmy się do niej ustosunkowali – pozytywnie czy niechętnie – nie można negować faktu, że zawiera ona wiele elementów, które pozwalają mówić o symptomatyczności tego zjawiska, o ferdydurkizmie. Zadaniem moim będzie oświetlenie… Read More ›
Adolf Nowaczyński, „Kulczyk Sobieskiego” [1935]
Chyba nikt już nie pamięta, a dowodnie, mało ludzi słyszało o jednym takim panu Kulczyckim alias Kulczyku, co to zapoczątkował pewien obyczaj, z biegiem czasu i stuleci bardzo potem rozpowszechniony po całym Bożym świecie. Nie był to żaden wódz, ani… Read More ›
Jan Wiktor – „Tragedia Brzozowskiego” [9 czerwca 1935]
Autor „Drzewiej” jechał do Italii po słońce. Chciał się w nim wykąpać, chciał się też „oderwać od siebie”, od wspomnień o długach, które zadręczały go, wlokły się za nim jak kajdany za skazańcem. Radował się każdą godziną, która go zbliżała… Read More ›
Adolf Sowiński – „Anioł” [1938]
Porównać można cię, nie można nazwać. Oczy masz jak wieczorne perspektywy łąk, gdy schną po deszczu, błyszczą żuki, kłębami się toczy echo dzwonów, bo krąg wież bez kościołów zamyka tę stronę a tylko szczyty ich są oświetlone słońcem zza wzgórza…. Read More ›
Ludwik Brunon Świderski – „Orzeszkowa i Reymont (Listy)” [1936]
Z bogatej w treść, a pięknej formą korespondencji autorki „Nad Niemnem”, z piewcą „Chłopów”, która — podobnie, jak wymiana myśli z Marią Konopnicką — w formie dwugłosu wejdzie do pierwszego tomu zamierzonego wydawnictwa korespondencji Elizy Orzeszkowej, wyjmuję kilka listów, bądź… Read More ›
Światopełk Karpiński – „Polska” [14 maja 1939]
Idzie bosa Matka Boska, dwie kobiałki niesie, ścieżką, którą ludzka troska wydeptała w lesie. A za lasem, jak zapaska, leży strojne pole… Przestrzeń, bracie, taka płaska, gruszom jak na stole. Chłopi rolę szyją pługiem – kieckę kolorową, a za nudą,… Read More ›
Marian Hemar – „Do przyjaciół niemieckich” [2 kwietnia 1939]
Jeżeli cnoty niebieska moc Gwiezdnej korony brylantem Nie na stracone zabłysła w tę noc Nad Immanuelem Kantem – Jeśli nie byli jak dżdże wsiąkłe w piach, Jak zimne ogniki zwodnicze, Nadziemski Goethe, nieziemski Bach I Schopenhauer i Nietzsche – Jeśli… Read More ›
Antoni Słonimski – „Rozmowa z ciszą” [19 lutego 1939]
Po dniach rozpaczy, zgiełku, wrzawy, Kiedy wytchnienia przyjdzie chwila, Gdy głowa sennie się pochyla I w ciszy płynie czas łaskawy, Kiedy się pióro chwieje w dłoni, Bezwolne nad stronicą czystą, Gdy srebrna cisza w uszach dzwoni – Wsłuchaj się w… Read More ›