Widziałem ją. To było na Forum Romanum I szept jej usłyszałem w wiatru szumie cichym. Nad szkieletem historii, nad sławą złamaną Stała jak posąg biały zwycięstwa i pychy. Kolumny, co z nią walkę toczyły o wieczność Konały w piasku ruin,… Read More ›
Dwudziestolecie
Stanisław Piasecki – „Faszystowskie credo Goetla” [22 stycznia 1939]
Ferdynand Goetel z okazji wydania książki „Pod znakiem faszyzmu” doświadczył, jak niebezpieczną rzeczą jest napisanie skromnej przedmowy. Książka jest polityczna. Tedy Goetel w słowie wstępnym tłumaczy się, dlaczego będąc literatem, poważył się wkroczyć w dziedzinę „zastrzeżoną pono dla specjalistów”. To… Read More ›
Jan Parandowski – „Sąd nad demokracją ateńską” [1939]
Historia Grecji była mała i – jeśli się tak można wyrazić – prowincjonalna. Do czasów Aleksandra Wielkiego był to zaścianek dziejów śródziemnomorskich. Gdyby w starożytnym Egipcie lub Babilonie wychodziły gazety, wiadomości z Grecji pojawiałyby się w nich na trzeciej czy… Read More ›
Wojciech Bąk – „Posąg wodza” [sierpień 1939]
Jest groźne piękno w wojnie. Nie wierz tchórzom, Ja wiem to, którym wiele wojen wiódł. Widziałem jako strzały miasta burzą I pada na kolana w gruzy gród. I wieże – błagalnice — padają pod stopy Zwycięzcy, który je tratuje ciosem… Read More ›
Konstanty Dobrzyński – „Rugia (Pieśń gęślarza)” [sierpień 1939]
Gdzie brzeg wysokopienny mórz słoną pianę darł, oderwał się od lądu i w dno zuchwale wparł, gdzie fale — srebrne konie dzwoniły wciąż o zrąb, w kurzawie dźwięcznych kopyt potężniał święty dąb – – tam wichrom wplatał gwiazdy w huragan… Read More ›
Antoni Słonimski – „Nike” [styczeń 1939]
Nie Ty zwycięstwo któraś wydarła Tytanom, Nie Ty Zeusa okazała córo, Nie Ty mojego serca jesteś bliska, Nike posępna, ołowianą Spowita chmurą, We krwi brocząca przez pobojowiska. Nike zwycięskich plemion, Nike straszliwa i gniewna, Nie Ty klękająca u strzemion, Błogosławiąca… Read More ›
Józef Łobodowski – „Noc nad Warszawą” [styczeń 1939]
Powracają do remiz ostatnie tramwaje, i cichną głośne echa opóźnionych kroków Nocny wiatr. Drzewo drzewu jego szum podaje, cierpka wilgoć jesieni objawia się w mroku, opadają bezsilnie zmięte trupy liści, gromem nieopłakane, niezdarte przez burze — i miastem głos się… Read More ›
Kazimiera Iłłakowiczówna – Modlitwa za nieprzyjaciół [3 IX 1939]
Zmiłuj się, Boże, nad Niemcami!… Panie… …nad miotanymi szaleństwem i grozą, nad zamkniętymi w więzieniach, nad czekającymi wybawienia za kolczastym drutem obozów… …nad niewinnymi i nad ich rodzinami… Zmiłuj się, Boże, nad Niemcami!… Nad schylonymi przed fałszywym bogiem, Nad leżącymi… Read More ›
Artur Górski – „Człowiek z różdżką. (O Adamie Mickiewiczu)” [1934]
Dwie są cechy duszy ludzkiej, które więcej niż wszystko inne zaczynają w człowieku i przez człowieka nowe zjawisko w bycie, nowy rozdział w przyrodzie. Cechami tymi są: wieczne pragnienie, wieczny głód, wieczna niedosięgłość wewnętrznej wizji,- i zdolność do bezinteresownej ofiary… Read More ›
Ankieta tygodnika „Prosto z mostu” – „Jaką najciekawszą książkę przeczytałem w r. 1935?” (fragmenty)
Jerzy Andrzejewski, Warszawa – ANDRE MALRAUX: „Dola człowiecza” i „Zdobywcy”. „Dolę człowieczą” czytałem po raz drugi. „Zdobywców” po raz pierwszy. Obie książki uważam za najciekawszą lekturę ubiegłego roku, ponieważ wzrusza mnie postawa ich autora wobec człowieka i życia. Są to… Read More ›